ارزیابی تراکم ذرت و سطوح کنترل علف های هرز بر رقابت چند گونه ای علف های هرز و اثرات آن بر روی عملکرد ذرت دانه ای(zea mays l.) در شرایط مزرعه ای

چکیده به منظور بررسی رقابت چند گونه ای علف های هرز با ذرت ، آزمایشی با سه سطح از تراکم ذرت(9/8، 1/7 و 9/5 بوته در مترمربع) و چهار سطح کنترل علف های هرز(کنترل کامل، عدم کنترل، کنترل باریک برگان و کنترل پهن برگان) در سال زراعی 89-88 در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد اجرا شد. به دلیل آنکه در تیمارکنترل باریک برگان وفور گونه های پهن برگ مشابه تیمار عدم کنترل بود این تیمار محاسبه نشد. در هریک از تیمارها 20 نمونه غیر تخریبی در مرحله 3 تا 4 برگی ذرت برداشت و در آن تراکم علف های هرز به تفکیک گونه شمارش شد. همزمان با نمونه های غیر تخریبی 15 کوادارت تخریبی برداشت و علاوه بر شمارش بوته ها، شاخص سطح برگ و وزن خشک هر گونه جداگانه اندازه گیری شد. با استفاده از اطلاعات بدست آمده از آن، توابع هایپربولیک که در آن تعداد هر گونه به عنوان متغیر مستقل و وزن خشک یا سطح برگ هر گونه به عنوان متغیر وابسته در نظر گرفته شده بود برازش داده شد. به کمک این توابع وزن خشک و سطح برگ هر گونه در این مرحله تعین شد. سطح برگ نسبی گونه ها به عنوان متغییر مستقل و لگاریتم طبیعی وزن تک بوته هر یک از گونه ها به عنوان متغییر وابسته در رگرسیون چندگانه خطی برازش داده شد تا ضرایب رقابتی گونه ها بر یکدیگر بدست آید. اثرات تداخلی علف های هرز در ذرت با توجه به ضرایب بدست آمده به دو گروه کاهنده(ضرایب منفی) و تسهیل کننده(ضرایب مثبت) دسته بندی شدند. در تراکم بالای ذرت (9/8 بوته در مترمربع)، سلمه تره با وجود تراکم بیشتر نسبت به سایر علف های هرز، بخاطر رقابت با سایر علف های هرز از شدت رقابت آنها با ذرت کاسته و اثر تسهیل کنندگی برذرت داشت. در تراکم کم(9/5 بوته در مترمربع) سلمه تره تاثیر منفی و تاج خروس وحشی اثر تسهیل کنندگی بر ذرت داشتند. در تراکم 1/7 بوته در مترمربع، سلمه تره تاثیر منفی و تاج خروس وحشی، خرفه و تاج ریزی سیاه اثرات تسهیل کننده بر عملکرد ذرت اعمال کردند. بیشترین کاهش عملکرد در تراکم 9/5 بوته در مترمربع و در تیمار عدم کنترل علف های هرز رخ داد.